آیا خلاقیت در کودکان با مغز آنها ارتباط دارد؟
مطمئنا، یکی از مشکلاتی که پدر و مادر در این زمان با آن مواجه هستند، این است که فرزندان باهوشی تربیت کنند که خلاقیت داشته باشند. بچه هایی که هوش زیادتری دارند، می توانند در دانشگاه در رشته های خوب درس بخوانند و مدارک دانشگاهی خوبی داشته باشند با وجود تغییرات چشمگیر در دروس فعلی مدارس و فراهم بودن امکانات آموزشی و در دسترس بودن انواع فناوری ها برای افزایش هوش و خلاقیت کودکان، هنوز والدین نمی دانند چگونه می توانند فرزندی خلاق تربیت کنند. نمی دانند خلاقیت را می توان از چه سنی پرورش داد و چقدر با هوش کودک مرتبط است. هرچند پاسخ به این سوالات در یک مطلب نمی گنجد، در این مطلب به تفکر خلاق در کودک که اصلی ترین گام در پرورش خلاقیت است؛می‌پردازیم.
تفکر خلاق
اگر بخوایم تفکر خلاق را معنی کنیم، باید بگیم وقتی از مجموعه اطلاعات و داده ها یک فکر جدید و نو ارائه شود، تفکر خلاق بوجود می‌آید. در واقع مجموعه ای از افکار رها شده که به تنهایی ثمری ندارد یا کیفیت بالایی ندارد، به اشکال جدیدی تبدیل می شود که نتیجه بخش و مفید است. تمامی اختراعات، نتیجۀ تفکر خلاق است یعنی فکر جدیدی که در یک مجموعه به تولید شیء جدیدی منجر شده است.گاهی تفکر خلاق به نوآوری منجر می شود؛ یعنی از داده ها و مصالح موجود استفاده جدیدی می شود. برای داشتن تفکر خلاق به زمینه هایی نیاز است. طبیعی است که هر کودکی با سطحی از هوش، توانمندی، استعداد و علاقه به دنیا می آید و شیوۀ پرورش تفکر خلاق در کودکان متفاوت است اما می توان زمینه های بروز تفکر خلاق را در کودکان فراهم کرد.
۵ سالگی، اوج تفکر خلاق
از آن جا که کودکان قبل از ۵ سالگی توجه و تمرکز کمتری دارند، رشد خلاقیت در بیشتر کودکان از ۵ سالگی به بعد آغاز می شود اما هستند کودکان خلاقی که از ۲ سالگی کارهای خلاقانه انجام می دهند و البته هوش بالاتری نسبت به همسالان خود دارند. بنابراین والدین از ۵ سالگی به بعد با به کارگیری شیوه های مختلف می توانند امیدوار باشند که خلاقیت در کودکشان پرورش پیدا کند. در این راستا فقط لازم است کودک دربارۀ اشیای موجود در محیط اطراف خود اطلاعات کافی داشته باشد و اجازه داشته باشد آنچه کنجکاوی اش را تحریک کرده، در اختیار داشته باشد. سپس والدین می توانند نحوۀ استفاده های متنوع از یک شیء را به او آموزش دهند. او باید بتواند از یک اسباب بازی به اشکال مختلف استفاده کند و با یک فکر رها شده و آزاد با اسباب بازی های خود بازی کند، گاهی لازم است والدین روش کار با اشیاء را به کودک نشان دهند و از او سوالاتی دربارۀ سایر کاربردهای آن بپرسند. کار با کاردستی یا لگو در بروز خلاقیت کودکان نقش مهمی دارد همراهی با بازی کودکان در این سن بسیار مهم است.والدین می توانند در ساخت اشکال هندسی به کودک کمک کنند یا از او بخواهند درباره آن چه ساخته است یک داستان بگوید یا یک داستان برای او تعریف کنند و بخواهند آن را طبق علاقه خود تغییر دهد. نقاشی کردن هم یکی از بهترین راه های افزایش خلاقیت کودکان است؛ تشویق کودکان به نقاشی کردن، در شکل گیری نوع جدیدی از طرز تفکر دربارۀ محیط پیرامون و ترسیم آنچه در ذهن دارند، بسیار موثر است. استفاده از هنرهای تجسمی، پازل، جدول‌های ترسیمی هم بسیار سودمند است.خوب است بدانید کودکان از ۳ تا ۵ سالگی خیال پرداز می شوند و قوه تخیل خود را به کار می گیرند. بعضی از والدین در مواجهه با خیال پردازی کودکان نگران می شوند در صورتی که این موضوع در فرآیند رشد و تکامل کودک کاملا طبیعی است. بنابراین بهتر است تخیلاتی را که کودک به زبان می آورد، گوش کنند و با طرح سوالاتی تفکر و عمل کودک را تقویت کنند.گاهی والدین نمی دانند تمرکز و توجه تا چه اندازه در بروز خلاقیت موثر است و فقط موفقیت را نشانه خلاق بودن می دانند در صورتی که یک کودک خلاق حتی در شکست ها، خلاقانه رفتار می کند و می داند چگونه با آن کنار بیاید. یکی از بهترین راه ها برای افزایش خلاقیت کودک این است که او بتواند برای حل یک مشکل یا روبه رو شدن با یک شرایط خاص، ایدۀ جدیدی را بیان کند؛ بتواند راه های متفاوتی را نام ببرد و بداند هر راه به کجا می‌رسد و نتیجۀ هرکدام چیست. چنین کودکی با رو به رو شدن با یک وضعیت سخت، موضوع را تمام شده نمی‌داند و می تواند راهکارهای متفاوتی بدهد. اگر می خواهید تفکر خلاق در کودکتان پرورش یابد، از ۲ تا ۵ سالگی پاسخ سوالات کودک را کامل ندهید و اجازه بدید خودش درباره پاسخ ها فکر کند. این کار باعث می شود کودک فکر کند و به یک پاسخ قانع نشود. نکته اینجاست که در بیشتر موارد کودکان راه حل ها و پاسخ های بسیار خوب و مناسبی می دهند. بنابراین سعی نکنید جواب سوالات کودک را بلافاصله و با جزئیات ارائه دهید.
|
